Co to są biura informacji gospodarczych?
Na podstawie ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych możliwe jest tworzenie biur informacji gospodarczych. Są to prywatne podmioty, których zadaniem jest pośrednictwo w udostępnianiu informacji gospodarczych. Polega to na przyjmowaniu informacji gospodarczych od wierzycieli, przechowywaniu i ujawnianiu tych informacji. Przykładem takiej instytucji jest np. Krajowy Rejestr Długów.
Co istotne, biura informacji gospodarczych należy odróżnić od Krajowego Rejestru Dłużników Niewypłacalnych. Jego podstawą jest ustawa z dnia 20 sierpnia 1997 roku o Krajowym Rejestrze Sądowym, a informacje wpisuje sąd.
Jakie informacje mogą być przekazane do BIG?
Wierzyciel może przekazać informacje o zobowiązaniu dłużnika będącego konsumentem wyłącznie wówczas, gdy są spełnione łącznie następujące warunki:
- zobowiązanie powstało w związku z określonym stosunkiem prawnym, w szczególności z tytułu umowy o kredyt konsumencki,
- łączna kwota zobowiązań wynosi co najmniej 200 złotych,
- zobowiązania są wymagalne od co najmniej 30 dni,
- upłynął co najmniej miesiąc od wysłania przez wierzyciela listem polecony wezwania do zapłaty, zawierającego ostrzeżenie o zamiarze przekazania danych do biura,
- nie upłynęło 6 lat od dnia wymagalności zobowiązania.
Oznacza to, że nie wszystkie informacje o zadłużeniu mogą być przekazane do BIG. Co istotne, przed umieszczeniem informacji w BIG powinniśmy być uprzedzeni listem poleconym lub doręczonym osobiście. W wezwaniu wierzyciel powinien wskazać też dokładne dane BIG. Ponadto do BIG nie można przekazywać informacji o zadłużeniu zbyt starym albo zbyt niskim.
Nieco inaczej wygląda sytuacja w przypadku dłużników, nie będących konsumentami. Tutaj muszą być spełnione łącznie następujące przesłanki:
- zobowiązanie powstało w związku z określonym stosunkiem prawnym, w szczególności z tytułu umowy związanej z wykonywaniem działalności gospodarczej,
- łączna kwota zobowiązań dłużnika wynosi co najmniej 500 złotych,
- zobowiązania są wymagalne od co najmniej 30 dni,
- upłynął co najmniej miesiąc od wysłania listem poleconym wezwania do zapłaty, zawierającego ostrzeżenie o zamiarze przekazania danych do biura.
Sprzeciw dłużnika
Wobec zgłoszenia danych do BIG, dłużnik nie musi pozostawać bezczynny i może podjąć kroki w celu obrony swoich praw.
W pierwszej kolejności dłużnik, który otrzymał wezwanie z ostrzeżeniem o wpisie, może zgłosić sprzeciw wierzycielowi.
Wierzyciel nie musi uwzględnić sprzeciwu dłużnika. W przypadku jednak, gdy dłużnik kwestionuje istnienie zobowiązania lub zgłasza zarzut przedawnienia, wierzyciel ma obowiązek zawrzeć tę informację w danych przekazywanych do BIG.
Oprócz tego dłużnik może złożyć sprzeciw bezpośrednio do BIG. Sprzeciw może dotyczyć nieaktualności, nieprawdziwości, niekompletności lub przekazania lub przechowywania niezgodnie z ustawą informacji gospodarczych mających status informacji aktualnych. Okoliczności te powinny być udokumentowane.
Wniesienie sprzeciwu jest bezpłatne.
Po otrzymaniu sprzeciwu BIG może zwrócić się o dodatkowe informacje zarówno do dłużnika, jak i wierzyciela.
Po otrzymaniu sprzeciwu, BIG wstrzymuje ujawnianie informacji objętych sprzeciwem na okres do 30 dni, jeżeli ma uzasadnione przypuszczenia, że dotyczą one zobowiązania, które nie istnieje lub wygasło. W pozostałych przypadkach biuro może wstrzymać ujawnianie informacji na okres konieczny do rozpatrzenia sprzeciwu nie dłuższy niż 30 dni.
Po rozpatrzeniu sprzeciwu BIG może:
- dokonać aktualizacji danych,
- usunąć informację gospodarczą,
- uznać sprzeciw za bezzasadny.
W przypadku powzięcia przez biuro uzasadnionych wątpliwości dotyczących aktualności, prawdziwości lub kompletności informacji, biuro może też zawiesić ujawnianie tej informacji do czasu wyjaśnienia sprawy między stronami lub przez właściwy organ albo usunąć tę informację.
Nieuwzględnienie sprzeciwu nie stoi na przeszkodzie składaniu kolejnych. Pamiętać należy jednak, że gdy zostanie zgłoszony ponownie w oparciu o te same okoliczności, biuro może pozostawić go bez rozpatrzenia, nie zawiadamiając o tym dłużnika.