Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że sam fakt pokrzywdzenia przestępstwem nie daje zbyt wielu uprawnień w postępowaniu karnym przed sądem. Co zrobić zatem, żeby jak najlepiej zabezpieczyć swoje prawa?

Kim jest oskarżyciel posiłkowy?

W sprawach o przestępstwa ścigane z oskarżenia publicznego (a więc w większości spraw) pokrzywdzony może działać jako strona w charakterze oskarżyciela posiłkowego obok prokuratora lub zamiast niego. Dopiero jako oskarżyciel posiłkowy staje się pełnoprawną stroną postępowania.

Jak zostać oskarżycielem posiłkowym?

Aby zostać oskarżycielem posiłkowym należy złożyć oświadczenie, że będzie się działać w charakterze oskarżyciela posiłkowego. Oświadczenie można złożyć na piśmie lub ustnie do protokołu. Należy jednak pamiętać o terminie. Oświadczenie można złożyć aż do czasu rozpoczęcia przewodu sądowego na rozprawie głównej. Mówiąc prościej, do odczytania aktu oskarżenia na rozprawie. Po tym momencie nie można już wstąpić do sprawy jako oskarżyciel. Z tego względu warto oświadczenie złożyć wcześniej. Można je złożyć już podczas przesłuchania na Policji lub w prokuraturze.

Co może oskarżyciel posiłkowy?

Jak zostało wskazane wcześniej, oskarżyciel posiłkowy jest stroną postępowania. Może uczestniczyć we wszystkich rozprawach, może zadawać pytania, może zgłaszać dowody. Co szczególnie istotne, może zaskarżyć wyrok, gdy nie będzie dla niego korzystny (np. gdy kara będzie za niska lub sąd nie orzeknie o naprawieniu szkody).

Dla porównania pokrzywdzony, który nie złożył oświadczenia o działaniu w charakterze oskarżyciela posiłkowego występuje na sprawie tylko jako świadek. Nie może zadawać pytań, nie ma inicjatywy dowodowej. Nie może też zaskarżyć wyroku, nawet gdy jest dla niego niekorzystny, a sprawca przykładowo został uniewinniony. Dlatego też, żeby mieć realny wpływ na przebieg procesu, warto złożyć odpowiednie oświadczenie.

Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego

Oskarżyciel posiłkowy może działać na sprawie sam, może również ustanowić pełnomocnika. Pełnomocnikiem może być adwokat, radca prawny lub radca Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej. W przypadku trudnej sytuacji materialnej, możliwe jest wystąpienie o pełnomocnika z urzędu.

Aby uzyskać pomoc w przypadku pokrzywdzenia przestępstwem albo żeby uzyskać dodatkowe informacje, zapraszam do kontaktu.