Wbrew pozorom testament można sporządzić nie tylko wtedy gdy jesteśmy starzy, chorzy i na łożu śmierci. Warto o nim pomyśleć wcześniej, by jak najlepiej zabezpieczyć majątek i bliskich.
Jak sporządzić testament?
Istnieją różne formy testamentów. Wszystkie są równie ważne i skuteczne, warto jednak wybrać najwygodniejszą opcję. Kodeks cywilny zna następujące rodzaje testamentów:
- holograficzny, czyli własnoręczny,
- notarialny, czyli w formie aktu notarialnego,
- allograficzny – sporządzony w ten sposób, że w obecności dwóch świadków testator oświadcza swoją ostatnią wolę ustnie wobec wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego.
Jak samemu napisać testament?
Najpopularniejszą formą testamentów są testamenty notarialne i własnoręczne. O ile testament notarialny nie nastręcza problemów, jako że w całości przygotowuje go notariusz, o tyle warto dowiedzieć się, jak właściwie sporządzić testament odręczny.
Aby testament był ważny muszą być spełnione następujące warunki:
- musi być w całości napisany pismem ręcznym przez spadkodawcę. Nie można go wydrukować na komputerze, nie można poprosić kogoś innego o napisanie. Należy go napisać czytelnie, aby nie było wątpliwości co do jego treści.
- musi być podpisany przez spadkodawcę – kodeks cywilny nie określa wymogów podpisu, ale warto, żeby to było pełne imię i nazwisko. Dopuszczalne jest posłużenie się pierwszą literą imienia i nazwiskiem, samym nazwiskiem, a w przypadku nazwiska dwuczłonowego – jednym z nazwisk. Można podpisać się pseudonimem, jeżeli spadkodawca stale się nim posługiwał. Za podpis nie uznaje się parafy ani inicjałów.
- powinien zawierać datę. Brak daty nie oznacza nieważności testamentu, jeżeli nie wywołuje wątpliwości co do zdolności spadkodawcy do sporządzenia testamentu, co do treści lub co do wzajemnego stosunku kilku testamentów. Sporządzając testament warto jednak datę zamieścić.
Po spełnieniu powyższych warunków, pozostałe okoliczności nie mają wpływu na ważność testamentu. Testament można sporządzić w dowolnym znanym testatorowi języku i w dowolnej formie (np. wierszem). Nieistotne jest czym ani na czym go napiszemy. Może zawierać więcej niż jedną kartkę. Ważne jednak jest, aby pomiędzy kartkami była ciągłość (jeśli chodzi o numerację stron lub kontynuację myśli). Ponadto należy przyjąć, że testament może stanowić część innej czynności prawnej lub innego dokumentu (np. listu).
Testamenty szczególne
Kodeks cywilny przewidział 3 formy testamentów szczególnych:
- ustny – jeżeli istnieje obawa rychłej śmierci albo jeżeli nie można zachować zwykłej formy testamentu. W takiej sytuacji spadkodawca może oświadczyć ostatnią wolę ustnie przy jednoczesnej obecności co najmniej trzech świadków.
- podróżny – podczas podróży na polskim statku morskim lub powietrznym przed dowódcą statku lub jego zastępcą w obecności dwóch świadków,
- wojskowy.
Pamiętać należy jednak, że testament szczególny ważny jest tylko 6 miesięcy od ustania przeszkody do sporządzenia normalnego testamentu. Nie dotyczy to oczywiście sytuacji, gdy spadkodawca zmarł przed upływem tego terminu. Bieg terminu ulega zawieszeniu przez czas, w ciągu którego spadkodawca nie ma możności sporządzenia testamentu zwykłego.