Warunkowe umorzenie postępowania karnego jest jednym ze sposobów zakończenia postępowania karnego prowadzonego przeciwko osobie. Jest szczególnie korzystne, gdyż nie jest skazaniem, a osoba, co do której warunkowo umorzono postępowanie, nie widnieje w rejestrze karnym jako osoba karana.
Kiedy można warunkowo umorzyć postępowanie?
Aby można było warunkowo umorzyć postępowanie muszą być spełnione pewne warunki:
- wina i społeczna szkodliwość czynu nie mogą być znaczne,
- okoliczności popełnienia czynu nie mogą budzić wątpliwości,
- sprawca nie był dotychczas karany za przestępstwo umyślne,
- postawa sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa.
Mówiąc prościej, warunkowe umorzenie najczęściej stosuje się do sprawców mniej poważnych czynów, którzy dotychczas nie mieli problemów z prawem. Zastosowanie warunkowego umorzenia postępowania będzie dla nich wystarczającą nauczką.
Niestety nie w każdej sprawie sąd może zastosować warunkowe umorzenie. Warunkowego umorzenia nie stosuje się do sprawcy przestępstwa zagrożonego karą przekraczającą 5 lat pozbawienia wolności.
Na czym polega warunkowe umorzenie?
Warunkowe umorzenie następuje na okres próby, który wynosi od roku do 3 lat i biegnie od uprawomocnienia się orzeczenia.
W okresie próby sąd może poddać sprawcę pod dozór kuratora. Kurator będzie nadzorował przebieg okresu próby i zachowanie sprawcy w tym okresie.
Dodatkowo umarzając postępowanie sąd obowiązkowo orzeka o naprawieniu szkody, zapłacie zadośćuczynienia lub nawiązki. Może też nałożyć obowiązek przeproszenia pokrzywdzonego, poddania się leczeniu odwykowemu lub orzec zakaz prowadzenia pojazdów, ale tylko do 2 lat.
Kiedy sąd może podjąć warunkowo umorzone postępowanie?
Warunkowe umorzenie postępowania wymaga od sprawcy przestrzegania porządku prawnego w okresie próby, stosowania się do zaleceń sądu oraz kuratora. W przeciwnym razie sąd może podjąć warunkowo umorzone postępowanie i sprawa będzie toczyć się dalej. To zaś może zakończyć się skazaniem sprawcy.
Sąd będzie musiał podjąć postępowanie w dwóch przypadkach:
- jeżeli sprawca w okresie próby popełnił przestępstwo umyślne, za które został prawomocnie skazany,
- jeżeli sprawca w okresie próby nadal rażąco narusza porządek prawny, pomimo udzielenia mu pisemnego upomnienia przez sądowego kuratora zawodowego, chyba że przemawiają przeciwko temu szczególne względy.
Warunkowo umorzonego postępowania nie można jednak podjąć później niż w ciągu 6 miesięcy od zakończenia okresu próby.