Skorzystanie z instytucji czynnego żalu powoduje, że sprawca nie podlega karze za przestępstwo lub wykroczenie skarbowe. Pozwala zatem całkowicie uniknąć odpowiedzialności karnej.

Na czym polega czynny żal?

Czynny żal w skrócie polega na samodenuncjacji. Chcąc uniknąć odpowiedzialności, musimy sami złożyć na siebie zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia skarbowego. W zawiadomieniu trzeba wskazać istotne okoliczności czynu oraz osoby współdziałające.

W jakiej formie złożyć zawiadomienie?

Zawiadomienie można złożyć ustnie do protokołu, jak i na piśmie. Można je złożyć w każdym organie powołanym do ścigania, nawet niewłaściwym. Możliwe jest przesłanie drogą elektroniczną, pod warunkiem opatrzenia kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym. Można też wnosić za pomocą środków komunikacji elektronicznej, w tym przez portal podatkowy.

Zawiadomienie trzeba złożyć osobiście, nie przez pełnomocnika. Nie można wysłać na siebie anonimu.

Do kiedy można złożyć czynny żal?

Zawiadomienie można złożyć zawsze. Nie będzie ono jednak skuteczne, gdy:

• organ ścigania miał już wyraźnie udokumentowaną wiadomość o popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego,
• organ ścigania rozpoczął czynności służbowe, w szczególności przeszukanie, czynności sprawdzające lub kontrolę zmierzającą do ujawnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, chyba że czynność ta nie dostarczyła podstaw do wszczęcia postępowania o ten czyn zabroniony.

Chodzi zatem o to, aby zawiadomić o czynie, zanim organ sam będzie już o nim dobrze wiedział.

Jakie trzeba spełnić warunki?

Samo złożenie zawiadomienia niestety nie wystarczy do uniknięcia odpowiedzialności. Należy jeszcze zapłacić zaległy podatek. Jeżeli w danym przypadku obowiązkowe byłoby orzeczenie przepadku, trzeba również złożyć te przedmioty. Gdy jest to niemożliwe, trzeba złożyć ich równowartość pieniężną.

Powyższe trzeba zapłacić najpóźniej w terminie wskazanym przez organ.

Kto nie może złożyć czynnego żalu?

Czynny żal stosuje się do wszystkich przestępstw i wykroczeń skarbowych, ale nie do wszystkich sprawców.

Czynnego żalu nie może zgłosić:

• sprawca kierowniczy, czyli kierujący wykonaniem czynu zabronionego;
• sprawca polecający, który wykorzystując uzależnienie innej osoby od siebie, polecił jej wykonanie ujawnionego czynu zabronionego;
• organizator lub kierujący grupą albo związkiem przestępczym mającym na celu popełnienie przestępstwa skarbowego;
• prowokator, czyli osoba, która nakłoniła inną osobę do popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego w celu skierowania wobec niej postępowania o ten czyn zabroniony.

Co się stanie, jeżeli czynny żal nie zostanie uwzględniony?

Po złożeniu czynnego żalu, nie dostaniemy żadnego pisma o jego uwzględnieniu. Organ podatkowy może wysłać pismo ze wskazaniem brakującej należności. W przypadku nieuwzględnienia czynnego żalu, prowadzone jest nadal postępowanie na zasadach ogólnych. Okoliczności dotyczące złożenia czynnego żalu można jednak podnosić później przed sądem, domagając się umorzenia postępowania.

Aby uzyskać poradę prawną lub pomoc w sporządzeniu zawiadomienia, zapraszam do kontaktu.