Umowa o zrzeczenie się dziedziczenia to narzędzie prawne, które może pomóc w uporządkowaniu przyszłych spraw spadkowych jeszcze za życia spadkodawcy. Choć nie każdy wie o jej istnieniu, odpowiednio wykorzystana może zapobiec konfliktom rodzinnym i zapewnić bezpieczeństwo majątkowe.
Co to jest umowa o zrzeczenie się dziedziczenia?
Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, zrzeczenie się dziedziczenia to umowa zawierana między spadkodawcą a jego potencjalnym spadkobiercą ustawowym, w której ten drugi rezygnuje z dziedziczenia po spadkodawcy.
W jakiej formie musi być zawarta?
Umowa musi mieć formę aktu notarialnego. Bez zachowania tej formy jest nieważna.
Kogo dotyczy umowa?
Zrzec się dziedziczenia może tylko osoba, która jest spadkobiercą ustawowym, czyli np. dziecko, małżonek, rodzic. Nie można zawrzeć takiej umowy z osobą, która nie miałaby prawa do dziedziczenia z ustawy, np. z konkubentem, jeśli nie ma testamentu.
Jakie skutki ma zrzeczenie się dziedziczenia?
Zawarcie umowy o zrzeczenie się dziedziczenia oznacza, że osoba zrzekająca się jest traktowana tak, jakby nie dożyła otwarcia spadku – a więc nie dziedziczy, podobnie jak jej zstępni (chyba że w umowie postanowiono inaczej).
Przykład praktyczny:
Pan Jan zawiera umowę z córką, w której ta zrzeka się dziedziczenia. Gdy Pan Jan umrze, jego córka oraz jej dzieci nie dziedziczą po nim – całość spadku przypadnie pozostałym spadkobiercom ustawowym.
Kiedy warto zawrzeć umowę zrzeczenia się dziedziczenia?
Umowa zrzeczenia się dziedziczenia jest szczególnie przydatna w sytuacjach:
- gdy spadkodawca chce rozporządzić majątkiem tylko na rzecz niektórych dzieci,
- w przypadku konfliktów rodzinnych, które mogą prowadzić do sporów spadkowych,
- gdy spadkodawca chce zabezpieczyć majątek przed roszczeniami osób, które mogłyby dziedziczyć ustawowo.
Czy można cofnąć zrzeczenie się dziedziczenia?
Tak, ale tylko za zgodą obu stron. Odwołanie zrzeczenia się dziedziczenia również wymaga formy aktu notarialnego. Nie można jednostronnie cofnąć tej decyzji.
Umowa zrzeczenia się dziedziczenia a zachowek
Osoba, która zrzekła się dziedziczenia, nie ma prawa do zachowku, chyba że umowa stanowi inaczej. To ważna informacja dla tych, którzy planują spisanie testamentu i obawiają się roszczeń o zachowek.
Podsumowanie
Umowa o zrzeczenie się dziedziczenia to skuteczne narzędzie planowania sukcesji, które pozwala na uregulowanie przyszłych stosunków majątkowych. Choć nie jest powszechnie stosowana, może okazać się kluczowa w przypadku bardziej skomplikowanych relacji rodzinnych.